Akben, kurumun faaliyete geçmesinin 20. yıl dönümüne ait yazılı açıklamada bulundu. Bu devirde ülke iktisadına ve finansal sistemine dayanak sağlamaya, finansal kuruluşlarla birlikte gerçekleştirdikleri çalışmalara var güçleriyle devam ettiklerini belirten Akben, son 20 yılda Türkiye’eki güçlü ve sağlam ekonomik büyümeyle birlikte finans dalının de geliştiğini bildirdi.
Kelam konusu büyüme sürecinde başta bankacılık olmak üzere tüm finans dalının de gereken dayanağı sağladığını tabir eden Akben, global finansal piyasalar ile bütünleşik beşeri sermayesi çok güçlü, yeni teknolojik eser uygulamalarında öncü ve müşteri odaklı finansal kuruluşlarla birlikte çok kıymetli adımlar atıldığını vurguladı.
Mehmet Ali Akben, BDDK’nın risk odaklı proaktif nezaret ve kontrolü temel alan yaklaşımla iktisatta konjonktürel tesirleri dengeleyici, finansal istikrarı destekleyici rolünü faal biçimde kullandığını vurguladı.
Kurumun kuruluşunun çabucak ardından yaşanan Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizleri sonrasında kesimin yine sıkıntılı hale gelmesini önleyecek, mevduat sahiplerinin hak ve menfaatlerinin koruyacak ve milletlerarası standartlarda güçlü bir bankacılık dalının teminini sağlayacak yasal düzenlemelerin güçlendirildiğini, kontrol anlayışı ve kalitesinin geliştirildiğini hatırlatan Akben, “2008’de global finansal kriz sırasında, 2020’de ise tüm dünyayı saran korona virüsle gayret kapsamında uygulamaya konulan yenilikçi makro ve mikro ihtiyati önlemler ile finansal ve gerçek kesitin rahatlatılması amaçlanmıştır. Kurumumuzun yakın iş birliği ve özverili çalışmaları sonucunda büyümeye katkı sağlayan, krizleri önleyen bir bankacılık bölümüne ulaşılmıştır. Türk Bankacılık Kesimi ve genel olarak finans dalı, global çalkantıların yaşandığı bu süreci basiretli bir biçimde yönetmeyi başarmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
“BANKACILIK BÖLÜMÜ MILLETLERARASI MALİ PİYASALARA SIKI BAĞLANTILARLA ENTEGRE OLMUŞ BİR YAPIDADIR”
Mehmet Ali Akben, Türk bankacılık bölümünün memleketler arası mali piyasalara sıkı alakalarla entegre olmuş bir yapıda olduğunu belirterek, bu kapsamda, kurumun 2019 yılsonu prestijiyle 36 ülkeden 40 yabancı kontrol otoritesi ile mutabakat zaptının bulunduğunu vurguladı. Ayrıyeten, milletlerarası finansal kuruluşlar ile görüşmeler, toplantılar, ortak aksiyon planları bilgi alışverişi formunda yakın iş birliğinin devam ettiğini bildiren Akben, BDDK’nın memleketler arası bankacılık sisteminin ortak düzenlemelerini ve kontrolünü sağlamak maksadıyla kurulan Basel Komite ile yakın temasta olduğunu belirtti.
Akben, Basel-III’e ahenge dönük olarak özkaynak, sermaye yeterliliği, likidite, kaldıraç ve sermaye tamponlarına ait düzenlemelerin 2013-2015 yılları ortasında yürürlüğe girdiğini hatırlattı. 2016 yılında Düzenleme Tutarlılığı Kıymetlendirme Programı (Regulatory Consistency Assessment Programme – RCAP) kapsamına dahil olan Türkiye’nin, tüm Basel Standartları’na tam uyumlu bulunan G-20 ülkelerinden birisi olduğunu tabir eden Akben, “RCAP kapsamında, kurumumuz tarafından Basel Bankacılık Kontrol Komitesi (BCBS) alt komitelerine bağlı olarak faaliyet gösteren çalışma kümelerine iştirak sağlanarak milletlerarası finansal ıslahatların nihayetlendirilmesi sürecine katkıda bulunulmaya devam edilmektedir. Başka taraftan, büyük bir kısmı 2023 yılında yürürlüğe girmesi planlanan en son Basel III Uzlaşısına ait sayısal tesir çalışmaları sürdürülmektedir.” değerlendirmesini yaptı.
“ÖZEL FİNANS KURUMLARININ IŞTIRAK FİNANS KURULUŞLARINA DÖNÜŞMELERİ BİR DÖNÜM NOKTASI OLDU”
BDDK Lideri Akben, Türkiye’nin finansal sistemi açısından önemli bir gelişme potansiyeli gördükleri faizsiz finans alanında, özel finans kurumlarının 2005 yılında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile iştirak finans kuruluşlarına dönüşmelerinin bir dönüm noktası olduğunu ve iştirak finans kuruluşlarının kısa müddet içerisinde kıymetli büyüme sağlamasının önünü açtığını tabir etti.
Bu büyümede kalkınma planlarında da yer alan faizsiz finansın geliştirilmesi maksatları doğrultusunda 2015 yılından itibaren kamu iştirak finans kuruluşlarının kesime girmesinin de katkısının büyük olduğunu belirten Akben, BDDK’nın iştirak finans kuruluşlarının gereksinim duyduğu birçok düzenlemeyi, milletlerarası standartlara ahenk süreci ile birlikte hayata geçirdiğini, kesimin milletlerarası en iyi uygulama ve düzenlemelere paralel formda gelişmesi gayesiyle çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
Akben, BDDK’nın nezaret ve kontrol kapsamında; 54 banka, 93 banka dışı mali kuruluş (finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketleri) ve 240 başka kuruluş (varlık idare ve bağımsız kontrol şirketleri, değerleme ve derecelendirme kuruluşları, yabancı banka temsilcilikleri) olmak üzere toplam 387 kuruluşun faaliyetini sürdürdüğünü bildirdi.
DİJİTALLEŞME VE SİBER GÜVENLİK
Akben, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması kapsamında, finansal tüketicilerin şikayet ve bilgi edinme taleplerinin, E-Şikâyet Sistemi, dilekçe, Bilgi Edinme Sistemi, CİMER ve davet merkezi olmak üzere beş adet kanaldan değerlendirmeye aldığını belirtti. Değişen tüketici talep ve gereksinimleriyle birlikte finansal teknolojilerin de gelişerek tüm bölümü yenilenmeye iterken bankacılık uygulamalarında dijitalleşmenin BDDK’nın düzenleme çerçevesi kapsamında yer bulduğuna değinen Akben, şöyle devam etti:
“Artan teknoloji kullanımı ile birlikte kurumumuz da bu mevzuda ihtisaslaşma adımları atmış ve bilgi sistemlerine özel işçi istihdamı sağlayarak kurum için yapılanma organize etmiştir. Bu yapılanma sonrasında bankaların bilgi sistemleri idaresine ait mevzuat yayımlanmış ve yetkilendirdiğimiz bağımsız kontrol kuruluşlarınca ve kurum bilgi sistemleri kontrol çalışanınca bankalarda bilgi sistemleri kontrolü yapılmaya başlanmıştır. Vakit içinde ortaya çıkan yeni teknolojiler, gerçekleştirilen kontrol çalışmalarında edinilen deneyimler, milletlerarası iyi uygulamalar, öteki kurumlardan, bankalardan ve banka müşterilerinden gelen talep, teklif ve şikayetlerin kıymetlendirilmesi sonucunda bilgi sistemleri mevzuatımız güncellenmiş ve 20. yılımızda ‘Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’ yayımlanmıştır. Yönetmeliğin yayımlanması ile birlikte son yıllarda gelişen bulut bilişim, siber güvenlik, açık bankacılık, uzaktan müşteri kabulü üzere konularda dala yeni açılımlar getirilerek bankacılık dalının yarınlara hazırlanması sağlanmıştır.”
Akben, bununla birlikte internet bankacılığı, taşınabilir bankacılık, telefon bankacılığı ve ATM üzere elektronik bankacılık hizmet kanalları için de güvenlik ve hizmet standartlarını belirleyen değerli kararlar getirildiğinin hatırlattı.
Dijital bankacılıktaki gelişmelerin finans kesiminin gelişimine büyük katkı sağlamasının yanı sıra birtakım riskleri de beraberinde getirdiğinin altını çizen Akben, bu kapsamda BDDK’nın, aktüel gelişmelere uyumlu düzenleme altyapısının yanı sıra, Sektörel Siber Hadiselere Müdahale Takımları (SOME) faaliyetleri kapsamında bankacılık dalında paydaş kurumlarla birlikte siber hadiseleri takip ederek önlem ve önlemeye yönelik çalışmalar yürüttüklerini aktardı.
Akben, bankacılık kesimine yönelik risklerin önlenmesi ve güvenliğinin artırılması gayesiyle yıl boyunca kuruma ulaşan bilgilerin, acilen bankaların SOME takımlarına iletilerek alınan aksiyonlar ve şimdiki durumlar hakkındaki gelişmelerin takip edildiğini ve ilgili kurumlara mevzu hakkında geri bildirimler yapıldığını belirterek, “Kamu kurumları ve finans kuruluşlarının siber güvenlik alanındaki iş birliğinin artırılması tarafındaki siyasetler ve bilgi paylaşımını sağlamaya yönelik yaklaşımlar desteklenmeye devam edilecektir.” tabirlerini kullandı.
İSTANBUL FİNANS MERKEZİ
Mehmet Ali Akben, BDDK’nın, dünyadaki bankacılık düzenleyici kurumlarının ilerisinde örnek uygulamalara imza atmakta olduğunu ve yurt içinde de birçok stratejik mevzuda öncü rol oynadığını belirtti. Global ekonomik sistemin tekrar formlandığı, yeni dengelerin oluşturulduğu bu periyotta Türkiye’nin, dünyadaki birçok ülkeye nazaran çok büyük avantajlarının bulunduğunu vurgulayan Akben, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bunlardan biri bölgesel ve global finans merkezi olma konusundaki kararlılığımızdır. Türk bankacılık kesiminin, global bankacılık kesiminin olduğu üzere düzenleme değişikliklerine karşı stratejilerini tekrar belirlemesi, risk idaresini daha da aktifleştirmesi, maliyet idaresine odaklanması, iş modellerini kolaylaştırması ve daha müşteri odaklı iş stratejileri geliştirmesi beklenmektedir. İçinde bulunduğumuz değişim çağında global piyasalarla bütünleşmiş ve milletlerarası alanda hizmet ihraç edebilen bir finans dalının oluşmasına katkı sağlanması açısından; İstanbul Finans Merkezi çalışmalarının kararlılıkla sürdürülmesi kıymet arz etmektedir. İstanbul Finans Merkezi’nin tam teşekküllü bir biçimde faaliyete geçmesi üzere kurumsal ilerlemelerin, önümüzdeki devirde çevresel riskler başta olmak üzere sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlayacak birçok alanda bankacık otoritesinin gündeminde daha çok yer alacağı açıktır. Bu kapsamda kurumumuz ile bu mevzulardaki farkındalığı artırmayı amaçlayan memleketler arası girişimler/ağlar ortasındaki direkt bağlantının faydasına inanmaktayız.”
Akben, çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlik alanında son devirde gözlenen bilgi ve farkındalık artışının ve bilhassa bir kısım bankalar tarafından hayata geçirilen kayda bedel uygulamaların Türk bankacılık bölümü açısından ileriye yönelik çok elverişli bir gelişme yeri oluşturduğunu ve bu doğrultuda atılan adımları desteklediklerini belirtti.
BDDK’nın, bugüne kadar olduğu üzere gelecekte de bankacılık bölümünde sağlanan yapısal kazanımları sürdürerek, milletlerarası bankacılık unsurları ile uyumlu halde düzenleyici çerçeveyi iyileştiren, sistemin sağlamlığını daha da güçlendiren proaktif çalışmalarını kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğini vurgulayan Akben, ülke iktisadının gelişimine, istihdamına katkı sağlayan ve faal kaynak dağılımına aracılık eden tüm finansal kuruluşlara, başta Hazine ve Maliye Bakanlığı olmak üzere ortak gayelere sahip oldukları paydaşlara, kamu ve özel tüm kurum ve kuruluşlara, büyük özveri ve azim gösteren BDDK çalışanlarına da teşekkür etti.
SAYILARLA BANKACILIK BÖLÜMÜ
BDDK’dan yapılan yazılı açıklamanın içerisinde, Türk bankacılık dalının gelişimine ait sayılara da yer verildi.
Türk bankacılık bölümünün BDDK’nın kurulması ve faaliyete geçmesinin akabinde Bankacılık Data Transfer Sistemi’nin (BVTS) devreye alındığı Aralık 2002 prestijiyle 124 bin işçi ve 6 bin 203 şube sayısıyla yaklaşık 213 milyar TL faal büyüklüğüne sahip olduğu belirtilen açıklamada, Haziran 2020 prestijiyle 54 banka bünyesinde 203 bin 658 işçi, 11 bin 322 şube ve 5,4 trilyon TL faal büyüklüğü ile faaliyet gösterdiği bildirildi.
Açıklamada, bu müddette etkin büyüklüğünün gayri safi yurt içi hasılaya oranı yüzde 59,2’den yüzde 110’a yükselen dalın hala görece düşük olan penetrasyonu nedeniyle büyüme potansiyelini sürdürmeye devam ettiği vurgulandı.
Global belirsizliklere ve olumsuz piyasa şartlarına karşın son bir yıllık periyotta yüzde 26,5 büyüme kaydederek finansal sisteme ve ülke iktisadına olan katkısını sürdürdüğü tabir edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Aralık 2002’de 26 milyar TL meblağında özkaynak, 138 milyar TL fiyatında mevduat hacmi ile 49 milyar TL kredi kullandırmakta olan bankacılık kesimi, BDDK’nın memleketler arası standartlardaki kontrol ve düzenleme çerçevesi bünyesinde gerek özkaynak yapısını güçlendirerek, gerek kaynak çeşitliliğini artırarak gerekse faal yapısını güçlendirerek büyüme ve kredi yaratma kapasitesini artırmıştır. Gerçekten Haziran 2020 prestijiyle bankacılık bölümünün özkaynakları 557,6 milyar TL’ye, mevduat toplamı 3 trilyon 60 milyar TL’ye, kredi hacmi ise 3 trilyon 258 milyar TL’ye ulaşmıştır. Milletlerarası bankacılık ve risk idaresi standartlarında kaliteli ögelerden oluşan özkaynaklar, kurumumuz tarafından yapılan düzenlemelerin de tesiriyle güçlü bir sermaye yapısı temin etmiştir. Kesimin Haziran 2020 prestijiyle sermaye yeterliliği oranı yüzde 19,5, çekirdek sermaye yeterliliği oranı yüzde 15,2 olarak epey yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir. Tıpkı vakitte likidite göstergeleri, yabancı para konumu, kaldıraç oranı milletlerarası standartların öngördüğü minimum seviyelere nazaran hayli olumlu düzeylerde bulunmaktadır. Ayrıyeten bölüm karlılık performansını sağlıklı bir halde sürdürmektedir. Haziran 2020 prestijiyle kesimin özkaynak karlılığı yüzde 12,6, faal karlılığı ise yüzde 1,2 olarak gerçekleşmiştir.”
GERÇEK BÖLÜMÜN FİNANSMANA ERİŞİMİNE DEĞER VERİLİYOR
Açıklamada, istikrarlı olarak büyüyen ve birebir vakitte risklerini en gelişmiş yaklaşımlarla yöneten bir bankacılık kesiminin, hem ülke hem de bölge için stratejik bir öncelik olduğu belirtildi. Paydaşlarla iş birliği içerisinde uyguladıkları mikro ve makro ihtiyatlı önlemler sayesinde, kredi kanallarının açık kalması ve gerçek bölüme gereksinimi olan kaynağın aktarılmasının sağlandığı bildirilen açıklamada, “Dolayısıyla, gerçek dal şirketlerinin üretim yoluyla büyümeye direkt katkısını sürdürebilmek ismine finansman imkanlarına erişim kolaylığı değer verdiğimiz bahislerin başında gelmektedir. Bu açıdan en az bankalar kadar banka dışı finansal kuruluşların da bu misyonun yerine getirilmesinde büyük kıymeti bulunmaktadır. Bu kapsamda banka dışı mali kuruluşların kurumumuzun vazife alanına girmesi ile birlikte daha kurumsal ve şeffaf bir temele kavuşturulması hedeflenmiştir. 2020 Haziran ayı prestijiyle banka dışı finansal kuruluşlarımızın toplam finans bölümü içerisinde; etkin büyüklüğüne nazaran yüzde 2,4, alacaklara nazaran yüzde 3,2, öz kaynaklara nazaran ise yüzde 4,7 oranında hisseye sahip, bu manada da önü açık, gelişimine odaklanılması gereken bir kesim olduğu görülmektedir.” sözlerine yer verildi.
Hürriyet
