YAPILANDIRMAYI KAÇIRMADINIZ

Soru: 2018 yılının ocak ayından bu yana genel sıhhat sigortası primini yatırmadım. Bugüne kadar da gelir testine girmedim. Yapılandırmayı kaçırdığım söylendi. Geçmiş primlerimi ödemek için müracaat edebilir miyim? Gelir testine girebilir miyim? Mücahit T.

Karşılık: 30 Nisan 2021’den öncesi genel sıhhat sigortası prim borcu olanlar yapılandırma yapabilir. Borcunuzun tamamını 31 Aralık 2021 tarihine kadar öderseniz de prim borcunuzun gecikme cezası ve gecikme artırımı silinir.

Ayrıyeten taksitlendirme de yapabilirsiniz. Gelir testine girebilirsiniz, aylık geliriniz minimum fiyatın üçte birinden düşükse primlerinizi devlet karşılar. Şayet yüksekse siz ödeyeceksiniz.

KISA ÇALIŞMA EMEKLİLİĞİNİZİ UZATIR

Soru: Haziran ayına kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlandım. Bu devirde primlerim yatırılmamış. Patron primleri yatırmak zorunda değil mi? Bu durumda daha mı geç emekli olacağım? Ben borçlarımı ödeyebilir miyim? Nurbanu S.

Yanıt: Kısa çalışma ödeneğinde emeklilik primlerini patron ve devlet yatırmıyor. Şayet emeklilik için prim gün sayınızda eksiklik yoksa kısa çalışma ödeneğindeki müddet emekliliğinizi etkilemez.

Fakat emeklilik için yaşınız tutuyorsa, prim gün sayısı eksikse kısa çalışma ödeneği mühleti emekliliğinizi uzatır. İş kanunu, kısa çalışma ödeneği müddetince ödenmeyen primler için çalışanlara bu primleri borçlanarak ödeme imkanı tanımıyor.

YURTDIŞI BORÇLANMASI YAPABİLİRSİNİZ

Soru: Uzun yıllar yurtdışında çalıştım, 2021’in ocak ayında Türkiye’ye döndüm ve ağustos ayında sigortalı olarak çalışmaya başladım. Yurtdışında çalıştığım günleri borçlanmak istiyorum. Nasıl borçlanacağım ve SSK’lı olarak borçlanma imkanım var mı? Tanfer U.

Karşılık: Yurtdışında çalıştığınız günleri borçlanarak emekli olabiliyorsunuz. 2019 yılında yurtdışı borçlanmasının koşulları değişti. Prim ödeme gün sayısı, borçlanma ölçüsü arttı. 2019 ağustos ayından itibaren emekli olunacak kurum da değişti.

Yeni düzenlemeye nazaran 2019 ağustos ayından sonra yurtdışı borçlananlar Bağ-Kur üzerinden bedellendiriliyor ve Bağ-Kur kaidelerine nazaran emekli olabiliyor.

SENEYE EMEKLİ OLURSANIZ KIDEMİNİZ ARTAR

Soru: 9.12.2021 tarihinde 51 yaşımı doldurup SGK üzerinden emeklilik hakkımı elde edeceğim. Şu anki çalıştığım işimden de 31.12.2021 tarihi prestiji ile ayrılacağım. SGK’ya başvurma tarihim, kıdem tazminatı ve emekli maaşları artışları göz önüne alarak, 2022’de mi müracaat yapmam avantajlı olur yoksa bu yılın sonuna kadar mı müracaat yapayım? Mehmet H.

Karşılık: Sene sonuna kadar müracaatta bulunursanız bu yılın ocak ve temmuz emekli artırımları emekli maaşınıza eklenecek, 2022’nin başında başvurursanız yalnızca yeni yılın ocak ayında artırım fiyatı aylığınıza eklenecek.

Ayrıyeten emekli maaşının belirlenmesinde de fark olacak. Enflasyonun yüksek olduğu periyotlarda emeklilik dilekçesinin yılbaşından sonra verilmesi daha avantajlı, enflasyonun düşük olduğu devirlerde ise sene sonuna kadar emeklilik dilekçesi verilmesi daha avantajlı.

Tabi burada büyüme suratının yüksek olması da emekli maaşını olumlu etkileyen faktör. Kıdem tazminatı açısından ise gelecek sene emekli olmak daha avantajlı olacaktır, zira tazminatın tavanı artacak. Yeniden de emekliliğiniz gelmişse biran evvel emekli olmanızda yarar var.

PRİM GÜN SAYINIZ EKSİK

Soru: Birinci sigorta teşebbüs 2.12.1999. SSK’dan 3600 günüm var. Askerliğimi 1994-1996 yılları ortasında 18 ay olarak yaptım. Ne vakit ve kaç günden emekli olabilirim? Askerliğim geriye dönük ne kadar gün kazandırır? Turgay Ü.

Karşılık: Yaşınızı belirtmemişsiniz. Birinci işe giriş tarihinize nazaran 7000 prim gün ile 60 yaşında emekli olabileceksiniz. 18 ay askerlik borçlanması yapabilirsiniz bu da 540 gün prim gün avantajı getirir.

Böylelikle toplam prim gün sayısınız 4140 olur. Bu durumda da 2860 gün prim eksiniz bulunuyor. Emeklilik için 8 yıl daha çalışmanız gerekiyor. Yaşınıza nazaran yaştan da emekli olabilirsiniz.

COVID-19 AŞILARINIZI OLMANIZI ÖNERİRİM

Soru: Özel bir şirkette güvenlik çalışanıyım. Şirkette aşıya tek karşı olan benim. Bu durumda güvenlik müdürü beni caydırmak emelli benden 3 günde bir test istiyor. Bu türlü bir hakkı var mı? Kıvanç B.

Karşılık: Öncelikle hem kendi sıhhatiniz hem de diğerlerinin sıhhati için aşılarınızı yaptırmanızı tavsiye ederim. Patron sizden zarurî olarak PCR testi isteyebilir, patrona bu hak tanınmış.

Yayınlanan genelgeye nazaran zarurî olarak haftada bir defa PCR testi yaptırmaları işyeri ya da patron tarafından istenebiliyor. Patronlar, çalışandan hangi sıklıkla test isteyeceklerine kendileri karar verebiliyor.