COVID-19 birlikte hayatımıza giren birçok yeni kavram var. Onlardan biri de giderek dijitalleşen dünyada hem iş hem de eğitimin ayrılmaz bir kesimi olan ‘zoom’ Lakin bu manzaralı bağlantı platformu yorgunluğu da beraberinde getirdi. İş toplantıları ve derslerin büyük oranda çevrimiçi yapıldığı son bir buçuk yılda ekrana bağlı birçok rahatsızlık da gün yüzüne çıktı. ‘Zoom yorgunluğu’ da bunlardan biri.
ÖĞRENCİLER ZOOM YORGUNU
Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Engin Deniz ve arkadaşları bahisle ilgili Türkiye’deki üniversite öğrencileri üzerinde bir çalışma gerçekleştirdiler. 470 kişinin katıldığı çalışmada, üniversite öğrencilerin yüksek seviyede zoom yorgunu oldukları ortaya çıktı. Çalışmada elde edilen sonuçlara nazaran iştirakçilerin depresyon seviyeleri, anksiyete seviyeleri ve gerilim seviyeleri zoom yorgunluğu ile yakından alakalı bulundu. Çevrimiçi ortamdaki yorgunluk, gerçek hayattaki olumsuz ruhsal durumların da ortaya çıkmasında tesirli. Araştırmaya nazaran iştirakçilerin depresyon seviyelerinin yaklaşık yüzde 29’u anksiyete, yüzde 19’u gerilim ve yüzde 25’i de zoom yorgunluğu ile açıklanıyor. Bununla birlikte zoom yorgunluğu ömür doyumu ve akademik iyi oluş üzere birtakım olumlu özellikleri de olumsuz olarak etkileme potansiyeli taşıyor.
YARIM SAATTEN FAZLASI ZİYANLI
YTÜ akademisyenlerinin zoom yorgunluğu (zoom fatigue) üzerine yaptıkları araştırmalara nazaran yarım saati geçen çevrimiçi toplantılar beyinde olumsuz tesirler meydana getirebiliyor. Kalıcı bozukluklara da davetiye çıkaran bu durum, orta verilmeksizin yapılan toplantıların insan sıhhati üzerindeki olumsuz tesirlerini ortaya koyuyor.
SON BİR AYDA 3 MİLYON SAAT DERS
İnsanların uzaktan çalışmaya ve eğitime başlamaları ile birlikte görüntü konferansların değeri ve kullanımı artmaya başladı. Yalnızca geçtiğimiz ay içerisinde zoom üzerinden yapılan 3 milyon saat ders yaşanan yorgunluğun şiddetini gözler önüne seriyor.
BAYANLAR DAHA ÇOK ETKİLENİYOR
Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar yayınladıkları makalede, birçok çalışanın art geriye görüntü konferanslarla geçen bir günün akabinde yaşadıkları yorgunluğu tanımlamak için “Zoom yorgunluğu” sözünü kullandılar. Dünyanın dört bir yanından 10 bin iştirakçiyle gerçekleştirilen anket çalışması çarpıcı sonuçlar doğurdu. İmajlı toplantıları kullananların yaşadığı yorgunluk yahut bitkinlik hissini derecelendiren çalışma, uzun toplantıları olan ve toplantılar ortasında daha kısa mola verenlerin yüksek derecede zoom yorgunluğu yaşadığını gösteriyor. Ayrıyeten, bayanlar erkeklerden daha fazla zoom yorgunluğu yaşıyor. Her 7 bayandan 1’i imajlı toplantıların kendilerini çok yorgun hale getirdiğini belirtirken, bu oran erkekler için 20 şahısta 1 olarak sonuçlandı.
ZOOM YORGUNLUĞUNUN DÖRT NEDENİ
Stanford Üniversitesi irtibat uzmanı Profesör Jeremy Bailenson imajlı toplantıların insanları yorgun hissettiren taraflarını şöyle açıklıyor:
Ayna efekti: Birçok imajlı toplantı uygulamasında iştirakçiler her vakit kendilerini görüyorlar. Bu, daima yüzünüzün önünde bir ayna bulundurmaya misal ve beşerler kendilerini görebildikleri vakit daha fazla özeleştiri yapma eğilimindedirler.
Fizikî hapsedilme hissi: Kamera merceği toplantı sırasında hareket alanımızı hudutlar ve bedenimizi hareket ettirme özgürlüğüne sahip olmanın yaratıcılık ve öğrenme ile güçlü bir ilişkisi vardır.
Bakılıyormuş hissi: İmajlı toplantıda ekran yüzlerle doludur ve hepsi direkt bize bakıyormuş üzere görünür. Klasik toplantılarda ise yalnızca söyleyecek bir şeyimiz olduğunda dikkatin öznesi olduğumuzu hissederiz..
Kendini söz etmek için artan uğraş: Gerçek hayatta tanıştığımızda, birbirimizin vücut lisanını sezgisel olarak anlarız. Manzaralı toplantılarda ise, bir yandan konuşmak istediğimizi yahut biriyle hemfikir olduğumuzu açıkça belirtmek ve başka yandan öteki insanların beden lisanını görüntü aracılığıyla yorumlamak için daha çok güç harcıyoruz.
Hürriyet
