Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Uygar Hukuk Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükran Şıpka ile Hukuk Fakültesi öğrencileri Serenay Beçet, Saliha Gül Varol ve Emre Tekmen ‘Engelli Çocukların Eğitim Hakkı’ ile ilgili bir rapor hazırladılar. Raporda Tarsus Gökkuşağı ve Yeşeren Umutlar Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezleri, MEB Eğitim Araştırma – Geliştirme Dairesi Başkanlığı ve İstanbul’da bir ilkokul ve ortaokul ile yapılan görüşmeler değerlendirildi.

TESPİTLER NELER?
Raporda Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerine ait tespitler şöyle sıralandı:

– Devlet kişisel eğitim için 862 TL’lik katkı belirlemiş, bu ödenek hizmet veren kurumlar için yetersiz.

– Ayda 8 seans eğitim yetersiz. Birtakım veliler özel derse başvursa da birçoğu maddi olarak bu imkana sahip değil. Ders saatinin arttırılmasına dair veli ve eğitimcilerin talebi bulunmuyor. 

– Kaynaştırma sınıfında hafif seviyede engelli çocuk akranları ile birebir sınıfta eğitim görüyor. Ek olarak; Takviye Eğitim Odalarında da takviye eğitim hizmeti veriliyor. Özel eğitim sınıfında çocuk birtakım ders ve etkinliklere akranlarıyla bir arada katılırken, başkalarını kendisine emsal nitelikteki arkadaşlarıyla tıpkı sınıfta görür. Sınıflar özel fiziki kaidelere sahip: Kişi başına düşen alan otizmli çocuklar için 5, öbürleri için 2,5 metrekareden az olmamalı, duvarlar çarpmaya karşı muhafazalı olmalı, işitme engelliler için zilin çaldığını belirten göstergeler olmalı.
– Eğitim kurumundan direkt yararlanamayacak öğrencinin durumunun ispatı halinde evde/hastanede eğitim görebilmesi. İmtihan önlem hizmeti ile de öğrencinin girişe yakın sınıfa yerleştirilmesi üzere önlemler uygulanarak dezavantajlarını minimuma indirmek amaçlanıyor.

– MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı raporuna bakıldığında ise BEP uygulamasında öğretmenlerin yaşadığı en önemli sorun sınıfların kalabalık olmasından kaynaklı vakit sorunu. Tıpkı sorun velilerin kaynaştırmadan aldıkları randımanın düşmesinin de sebep oluyor. Öğretmen-veli-idare iş birliğinin yüzde 70’lerde kalma sebebi de taraflardan birinin vaktinin olmaması.

– Aile ilgisizliği, özel eğitimi gereken öğrencilerin kaynaştırmaya alınması sıkıntılar ortasındadır. Kaynaştırma öğrencisine başka öğrencilerin halleri öğretmen-veli-idarece yüzde 70-80 aralığında arkadaşça olarak değerlendirilmiştir. Veliler yüzde 71 oranında, okul yöneticisi yüzde 5 oranında okulda verilen dayanağı kâfi bulunmuyor.

– İstanbul’da bir ilkokul ve ortaokul ile yapılan görüşme sonucunda, başkanlık raporunun uygulamayla büyük oranda paralellik taşıdığı görülüyor.

– Dayanak eğitim odası için devlet ödeneği olsa da kimi okulların fiziki kurallarının uygunsuzluğu sebebiyle konferans salonu, kütüphane üzere alanlar bu hedefle kullanılıyor.

– Olağan ders saati fiyatının yüzde 25 fazlası fiyat, uygulamada teşviki sağlayamamaktadır ve öğretmenlerin ayriyeten ikna edilmesi gerekmektedir. Ayrıyeten kaynaştırma uygulamasında da ders saatinin yetersizliği bir problemdir.

– Öğrenciler ortasında dışlama değil; adeta bir ‘seferberlik’ kelam bahsidir.

Özetle; eğitim hakkı kimsenin elinden alınamayacağı üzere engelli çocuklar için fırsat eşitliği sağlanmalıdır ve bu yolda devletler ve kurumları başta olmak üzere herkes faal rol almalı.

Hürriyet