PPK’nın 14 Temmuz’da gerçekleştirdiği toplantıya ait yayımlanan özette, haziranda tüketici fiyatlarının yüzde 1,94 arttığı, yıllık enflasyonun yüzde 17,53’e yükseldiği hatırlatıldı.

Yıllık enflasyonun besin ve temel mal kümelerinde artarken, güç ve hizmet kümelerinde gerilediği aktarılan özette, faaliyeti kesintiye uğramış olan kimi kesimlerde olağanlaşma adımlarıyla fiyat artışlarının gözlendiği vurgulandı.

Özette, bu görünüm altında B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve eğilimlerinin yükseldiğine işaret edilerek, “Piyasa İştirakçileri Anketi’nden elde edilen enflasyon beklentileri temmuz ayında üst taraflı güncellenmiştir. Cari yıl sonu enflasyon beklentisi 1,18 puan artışla yüzde 15,64’e, gelecek 12 aya ait enflasyon beklentisi 0,50 puan artışla yüzde 12,62’ye, gelecek 24 ay beklentisi ise 0,27 puan artışla yüzde 10,43’e yükselmiştir.” sözlerine yer verildi.

Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanmasının global iktisatta toparlanma sürecini desteklediği belirtilen özette, şunlar kaydedildi:

“Normalleşme adımları ile hizmetler ve sanayi faaliyeti ortasındaki ayrışma kapanmaya başlamıştır. Bununla birlikte aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomiler kısıtlamaları hafifleterek iktisadi faaliyette daha güçlü bir performans sergilemektedir. Öbür taraftan son periyotta kimi virüs varyantlarının tekrar olay artışlarına yol açması salgın hastalığın seyrine ait belirsizlikleri canlı tutmaktadır. Global talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, kimi kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin milletlerarası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri değerini korumaktadır. Bir evvelki PPK devrinden bugüne, kimi gelişmiş ülkelerde aylık ve yıllık enflasyon beklentilerin üzerinde artmıştır.”

“BİREYSEL KREDİLERİN DAHA ÖLÇÜLÜ BİR BÜYÜME SERGİLEMESİ ÖNEMLİ”

Özette, siyaset faizlerinin tarihi ortalamaların epey altında seyrettiği, gelişmekte olan ülkelerde olağanlaşma sürecinin başladığı ve birtakım merkez bankalarının faiz artırımına gittiği belirtildi.

Bu görünümün bir evvelki PPK periyoduna nazaran global finansal şartlarda artan belirsizliklere ve bir ölçü sıkılaşmaya işaret ettiği aktarılan özette, “Küresel risk iştahındaki dalgalı seyir ve uzun vadeli tahvil faizlerinin seyrine ait belirsizlikler global finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açmaktadır. Heyet, global enflasyon baskılarının para siyasetlerinde ve hasebiyle global finansal piyasalarda bilgi hassaslığını artırdığı ve buna bağlı oynaklıkların görülebileceği istikametindeki görüşünü korumuştur.” sözleri kullanıldı.

Özette, gelişmekte olan ülkelere portföy girişlerinin bu PPK devrinde azalarak da olsa borçlanma senedi kaynaklı sürdüğü belirtilerek, gelişmiş ülkelerde uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklığın ve global finansal şartların seyrinin, gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ait riskleri canlı tuttuğu vurgulandı.

Üretici fiyatlarının, gelişmelerinin yanı sıra milletlerarası emtia fiyatları ve tedarik zincirlerindeki meselelere bağlı olarak, haziran ayında da yükseldiği anımsatılan özette, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

“Üretici fiyatlarındaki yükseliş ve bu yükselişlerin tüketici fiyatları üzerinde yarattığı baskının, gelişmiş ülkeler dahil olmak üzere, global ölçekte belirginleştiği izlenmektedir. Öteki yandan, güç dışı emtia fiyatlarındaki artış eğiliminin Haziran ayından itibaren sonlu da olsa yerini gerilemeye bıraktığı gözlenmektedir. Ticari krediler ölçülü bir seyir izlemektedir. Son devirde açılma ve ertelenmiş talebe bağlı olarak artış gösteren kişisel kredi kullanımında ise, alınan makroihtiyati önlemlerin tesirleri izlenecektir. Şura, ferdi kredilerin daha ölçülü bir büyüme sergilemesinin, enflasyon görünümü ve dış istikrar üzerindeki riskleri sınırlamak için değerli olduğuna dair yaptığı vurguyu korumuştur. Bu çerçevede, kredilerin seyri ve kompozisyonu makroekonomik istikrar açısından yakından takip edilmektedir.”

“KURL CARİ SÜREÇLER İSTİKRARINDAKİ SEYRİN EHEMMİYETİNE YAPIĞI VURGUYU KORUDU”

PPK Özeti’nde, yurt içi iktisadi faaliyetin güçlü seyrettiği belirtilerek, ikinci çeyrekte salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talebin bir ölçü ivme kaybettiği, dış talebin ise gücünü koruduğu bildirildi.

Sanayi üretiminin nisan-mayıs ayları ortalaması prestijiyle bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,4 arttığı anımsatılan özette, “Sanayi ciro endeksleri, kelam konusu ivme kaybının, salgın önlemlerine de bağlı olarak yurt içi talep kaynaklı olduğuna dış talebin ise sanayi üretimini desteklediğine işaret etmektedir. Bu devirde perakende satış hacmi de kısıtlamalar kaynaklı düşüş kaydetmiştir.” denildi.

Özette, yüksek frekanslı dataların iktisadi faaliyetin tekrar güçlendiğine işaret ettiği, kartla yapılan harcamalara ait haftalık bilgilere nazaran kısıtlamalardan daha çok etkilenen hizmet bölümleri ile perakende ticarete mevzu olan kalemlerde artış oranlarının daha yüksek gerçekleştiği aktarıldı.
Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanmasının, salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm bölümlerinin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanıdığı aktarılan özette, kısıtlamaların iktisadi faaliyet üzerindeki tesirinin işgücü piyasasına da yansıdığı, yüksek frekanslı bilgilerin ise kısıtlamaların gevşetilmesiyle iş imkanlarında süratli bir toparlanmaya işaret ettiği bildirildi.

Özette, gelecek periyotta hizmetler dalında istihdam artışlarının görülebileceğine işaret edilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:

“Ancak işgücüne iştirak oranlarındaki artışın istihdam artışlarının işsizlik oranlarına yansımasını sınırlayabilecektir. Olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para siyaseti cari süreçler istikrarını olumlu etkilemektedir. Cari süreçler istikrarı Mayıs ayında 3,1 milyar açık vermiş ve yıllık açık evvelki aya nazaran 0,9 milyar dolar azalarak 31,9 milyar dolar olmuştur. Haziran ayı süreksiz dış ticaret datalarına nazaran mevsimsellikten arındırılmış olarak hariç ihracat ve ithalat aylık bazda artış kaydetmiştir. Emtia fiyatlarındaki yükselişe rağmen ihracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir. Heyet, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliği ve finansal istikrar açısından cari süreçler istikrarındaki seyrin ehemmiyetine yaptığı vurguyu korumuştur.”

“ENFLASYONUN KISA PERİYOTTA OYNAK BİR SEYİR İZLEMESİ BEKLENMEKTEDİR”

Özette, para siyaseti duruşunun enflasyon görünümüne yönelik üst taraflı riskler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun kalıcı olarak düşürülmesi ve fiyat istikrarı amacına ulaşılması odağında belirleneceği vurgulandı.

Bu doğrultuda siyaset duruşunun, enflasyon gelişmeleri ve enflasyon beklentileri dikkate alınarak dezenflasyon sürecini en kısa müddette tesis edecek ve orta vadeli amaçlara ulaşıncaya kadar bunun sürekliliğini sağlayacak bir sıkılık seviyesinde belirlenmeye devam edileceği aktarılan özette, şu tabirlere yer verildi:

“Son devirde ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, kimi bölümlerdeki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda görülebilecek oynaklıklar ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir.

Başka taraftan, mali sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu iddia patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Heyet, siyaset faizinin yüzde 19 seviyesinde sabit tutulmasına karar vermiştir.

Enflasyonun kısa devirde, başta emtia fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep istikametli çeşitli ögelerin tesiriyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Enflasyonda kısa vadede görülebilecek oynaklıkların ana eğilime yansımaları para siyaseti duruşu açısından yakından izlenecektir. Sıkı mali duruş; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve süreksiz oynaklıklara karşı değerli bir tampon fonksiyonu görecektir.”

Özette, TCMB’nin fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacağı, enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar, siyaset faizinin güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek halde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edileceği bildirildi.

PPK Özeti’nde, fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrarın ülke risk primlerindeki düşüş, zıt para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceği kaydedildi.

Böylece, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir halde devamı için uygun tabanın oluşacağı vurgulanan özette, “Kredi piyasası ve iktisadi faaliyete ait göstergelerin yanı sıra döviz kuru oynaklığı ve ithalat fiyatlarındaki gelişmeler doğrultusunda enflasyon üzerindeki talep ve maliyet taraflı tesirler değerini korumaktadır. Uygulanmakta olan sıkı para siyaseti, krediler ve iç talebi sınırlayarak bir yandan talep istikametli ögeleri denetim altına alırken, öteki yandan da cari süreçler istikrarındaki güzelleşmeyi desteklemektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülkelerdeki para siyaseti ile global risk iştahına ait görünüm, gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımları üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Konsey, para siyasetinde fiyat istikrarı maksadı doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir.” değerlendirmelerinde bulunuldu.

Özette, şuranın fiyat istikrarının sağlanması için, güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini yinelediği, kararların şeffaf, öngörülebilir ve data odaklı bir çerçevede alınmaya devam edileceği belirtildi.

Hürriyet