Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, kendisinden evvel konuşan AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in Polonya Anayasa Mahkemesinin kararına karşılık AB’nin seçenekleri ortasında AB fonlarını kullandırmayarak finansal cezalandırma ile üye ülkenin haklarının askıya alınmasını öngören AB mutabakatındaki 7. maddeyi saymasına reaksiyon gösterdi.
“Tehdit lisanını reddediyorum. AB siyasetçilerinin Polonya’ya şantaj yapmasına müsaade vermeyeceğim. Şantaj, bir üye ülkeye yönelik siyasetlerde prosedür olmamalıdır.” diyen Morawiecki, ülkesinin Avrupa’nın özgürlüğü için savaştığını, 1920’de Paris ve Berlin’i Sovyet taarruzlarına karşı koruduklarını, 1939’da Nazi Almanyası’na karşı savaştıklarını, 1981’de totaliter komünist sisteme karşı Polonya’daki hareketin umut olduğunu söyledi.
Polonya’nın AB’ye katılırken “eli boş gelmediğini” lisana getiren Morawiecki, AB’nin doğu hudutlarını Litvanya ve Letonya ile birlikte Polonya’nın koruduğunu, ülkesinin AB’ye ekonomik kazanımlar getirdiğini, Polonya halkının çoğunluğunun AB üyeliğine dayanak verdiğini belirtti.
Polonya’ya yönelik hukukun üstünlüğü tenkitlerine karşılık veren Morawiecki, AB’nin tarihteki en başarılı memleketler arası birliktelik olduğunu fakat “bir devlet” olmadığını, AB içindeki devletlerin egemenlik haklarının bulunduğunu vurguladı.
Morawiecki, AB maddelerinin “bazı alanlarda” ulusal maddelerden üstün olduğunu belirterek, “Polonya Anayasa Mahkemesinin son kararının bir yanlış anlaşılma objesi haline geldiğini görüyorum.” dedi.
Morawiecki, “Polonya’nın en üst yasası anayasadır. Anayasamız, her türlü kanunun üstünde gelir ve unsur Polonya hükümeti tarafından korunmaktadır. Polonya Anayasa Mahkemesi hiçbir vakit AB mutabakatlarının kaidelerinin Polonya kanunlarıyla uzlaşmaz olduğuna yönelik bir karar vermemiştir. Tam bilakis Polonya AB mutabakatlarına uymaktadır.” dedi.
Misal kararların Almanya, Fransa, Danimarka, İtalya, İspanya üzere öbür AB ülkelerinde de verildiğini savunan Morawiecki, “Polonya’nın AB’den ayrılması, Polexit üzere palavraların yayılmaması gerekir.” diye konuştu. Morawiecki, şunları söyledi:
“Üye ülkelerden talimat almaya yahut bir şeylerin dikte edilmesini asla kabul etmeyiz. Ortamızda benzerlikler ve farklılıklar var. İş birliği yapacaksak bu cins farklılıkların olduğunu kabul etmemiz gerekir. Sadece yasal sistemlerimiz farklı diye AB çökecek değildir. Onlarca yıldır bu formda devam ediyoruz. Tahminen gelecekte hukuk sistemlerimizi uyumlu hale getiririz lakin bunun olması için hâkim devletlerin hâkim kararları gereklidir.”
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ise Morawiecki’den evvel yaptığı konuşmada, Polonya’da hukukun üstünlüğü konusunda bir müddettir kaygılı olduklarını, Anayasa Mahkemesinin son kararının bunu dana da kötüleştirdiğini söyledi.
AB Kurulunun Polonya Anayasa Mahkemesinin kararını şu anda kıymetlendirmekte olduğunu kaydeden von der Leyen, “Bu karar AB’nin temellerinin sorgulanmasına neden olmuştur. Bu karar, AB’nin yasal tertibinin birliğine direkt bir sınamadır.” dedi.
Von der Leyen, birinci defa bir üye ülke mahkemesinin AB mutabakatlarının ulusal anayasayla uyumlu olmadığına yönelik karar verdiğini belirterek, AB Kurulunun değerlendirmesi sonucunda birkaç seçenekleri bulunduğunu söyledi.
Von der Leyen, bu seçenekleri, AB’nin Polonya hakkında hukuk süreci başlatma, fonları kullandırtmama ve üye ülkenin haklarının askıya alınmasını öngören AB mutabakatlarının 7. unsuruyla ilgili süreci başlatmak olduğunu söyledi.
“Ortak kıymetlerimizin tehlikeye atılmasına müsaade vermeyeceğiz.” diyen Ursula von der Leyen, şunları lisana getirdi:
Hürriyet
