RUS TARİHÇİ PROF.DR. OLEG KUZNETSOV: “Ermeni soykırımı argümanlarından 1960’lı yılların ortalarında bahsedilmeye başlandı. Bunun iki nedeni vardı. Birincisi Türkiye’nin NATO’ya girmesi, ikincisi Amerikan füzelerinin Sovyetlere yönelik olarak Türkiye topraklarına yerleştirilmesiydi. Kelamda Ermeni sorunu bilhassa bu formülasyon içerisinde devreye sokuldu. 1960’lı yıllarda ve Sovyetler Birliği’nin NATO’nun jeopolitik baskılarına karşı geliştirilmiş oldu. Soğuk Savaş devrinin bir eseri olarak ortaya çıktı. Tarihi gerçeklerle en ufak bir kontağı yoktur.”
İNÖNÜ’DEN ‘DÖNÜN’ TEKLİFİ
FRANSIZ TARİHÇİ DR. MAXIME GAUIN: “Yüz binlerce Ermeninin tehcirinin İttihat ve Terakki Cemiyeti yahut Kemalist siyasetlerle hiçbir ilgisi yoktur. Çok iyi bilinmeyen kimi konular olduğunu görüyoruz. Lozan görüşmelerinde İnönü birçok defa göç eden Ermenilerin dönmesini teklif etti ancak milliyetçi Ermeniler reddetti. Dönen olmadı. Bu manada Ermeniler ‘yok oldu’ demenin de bir manası yok diyebiliriz.”
SORUNU ÇÖZMENİN VAKTİ GELDİ
PROF. DR. YILDIZ DEVECİ BOZKUŞ: “Türkiye 2005’ten bu yana her sene 24 Nisan’da taziye iletileri yayımlıyor, Ermenilerin acılarını paylaşıyor. Türkiye’nin uzattığı barış elini de düşünerek tahminen bu sene farklı bir yol denenebilir. Artık bir sorunu çözmemizin vakti geldi. İki toplum ortasındaki bağlantıların, 1915 olaylarıyla sınırlandırılamayacak kadar esaslı olduğunun tahminen karşı taraf da farkına varacaktır. Yalnızca Ermenilerin değil Müslümanların da kayıpları olduğunu anlayacaklardır.”
TÜRKİYE’YE KARŞI KULLANILIYOR
ALMAN SİYASET BİLİMCİ DR. CHRISTIAN JOHANNES HENRICH: “ Ermeni sıkıntısı siyasi bir araç olarak kullanılıyor. Bütün Batı dünyası bunu kullanıyor. Türkiye’nin AB adayı olmasına karşı ya da rastgele bir şeye karşı, Türk insanına karşı. Soykırım savları her manada Türkiye’ye karşı kullanılıyor.”
ERMENİSTAN’IN İKİ SEÇENEĞİ VAR
İRLANDALI TARİHÇİ DR. PATRICK WALSCH: “Burada iki mümkün senaryomuz var, biri olumlu biri olumsuz. Olumlu senaryoda Ermenistan aslında komşularıyla iyi bağlantılar kurabilir. Bölge iktisadının bir kesimi olur. Tarihi sıkıntılarda Türkiye ile uzlaşmaya varır. Olumsuz senaryoya bakacak olursak yeniden Ermenistan, Karabağ’daki üzere bir savaşa karar verebilir ve kendisini yıkıma uğratır. Büsbütün Rusya’ya bağımlı hale gelir. Bu da Türklere yönelik düşmanlığın devamına neden olur ve 1915 olaylarının kabul edilmesine dair kampanyalarına devam eder.”
ASKERİ TARİHİN HUSUSUDUR
PROF. DR. MESUT UYAR: “1915 olayları Birinci Dünya Savaşı esnasında cereyan etmiştir. Tehcir kararının asıl münasebeti askeri sebeplerle ilgilidir ve savaş uğraşıyla temas kurulmuştur. Bahis birebir vakitte askeri tarihin konusunu teşkil etmektedir. Ama mevzu şimdiye kadar askeri tarih açısından ayrıntılarla incelenmemiştir.”
Hürriyet
