Sonbaharla birlikte mesken bitkilerini budama ve son kere gübreleme periyodu geldi. Kışı balkon ya da teras üzere açık alanlarda geçiremeyecek kadar hassas olanları daha korunaklı yerlere alabilir, sararmış yapraklarını budayıp güç kazanmalarını sağlayabiliriz.

Bitkilerin gelişim sürecinin yavaşladığı bu dinlenme esnasında, topraklarına destek besinler eklemek ve gereksinimlerine yönelik sulama tekniklerini de uygulamak gerekiyor. Ancak bir sistem var ki; tüm canlılar üzere bitkilerin de birbirlerine takviye olduklarında zorluklarla daha iyi çaba ederek kolaylıkla hayatta kaldıklarını gösteriyor.

Uzmanlara nazaran, bilhassa tropik bitkilerin birbirine yakın formda konumlandırılmaları kışı daha rahat geçirmelerini sağlıyor.

Sonbaharda bitkilerimize en hakikat formda bakmanın yollarını botanikçiler anlatıyor…

‘SEBZE DİKİMİ İÇİN ÜLKÜ ZAMAN’
Naz Irmak Saf, bitki bakım uzmanı (Instagram: @bitkilievim)

Soğuktan etkilenebilecek olan bitkileri müdafaa altına alarak başlayabilirsiniz kış hazırlıklarına. Saksıda olan bitkileri iç yerlere, kapalı balkonlara ya da kış bahçelerine taşıyarak yavaş yavaş yeni ortamlarına alıştırabilir, bahçedeki sabit bitkileri naylon yahut bez örtülerle muhafaza altına alabilirsiniz.

Sararıp solan yaprakları temizledikten sonra zayıflayan kolların budama süreçlerini yapabilirsiniz. Bitkileri sert rüzgârlardan korumak için takviye çubukları üzere sabitleyici materyalden faydalanılabilir. Bahçedeki ağaçların toprakları havalandırılıp muhtaçlık halinde gübre dayanağı de verilebilir.

Bu devir ayrıyeten, kışlık zerzevat dikimi için en ülkü vakittir. Dönemi kaçırmadan ekim dikim süreçlerine de başlayabilirsiniz.

Soğan esaslı çiçekler güneş görmeyen, kuru bir ortamda müdafaa altına alınmalıdır. Soğanları pamuklu bir beze sarıp kaldırabileceğiniz üzere, saksı içerisinde de uyku periyoduna yatırabilirsiniz. İlkbaharda açacak soğanlı bitkilerinizi toprakla buluşturabilirsiniz. Ekim ayı çiçeklerinden kasımpatı, siklamen, çuha çiçeği ve hercai menekşeye balkonunuzda yer açabilirsiniz. Hava sıcaklığındaki değişimler nedeniyle toprak nemini denetim ederek sulama rutininizi değiştirebilirsiniz. Hava sıcaklığı düşmeye başladığı için toprak daha uzun müddette kuruyacaktır, bu nedenle sulama sıklığı da azalacaktır.

YA MUTFAK YA ÇAMAŞIR ODASI…

Bitkilerin duracağı yer konutunuzun en nemli, havadar ve ışık alan odası olmalı. Kışın gündüzler kısaldığı için bitkiler gün ışığından çok fazla faydalanamaz. Bu nedenle ne kadar aydınlık bir ortam olursa o kadar iyi. Bitki bakımında sistemli havalandırma da çok kıymetlidir. Mutfak, içinde sık sık yemek yapıldığı için kışın en sık ve nizamlı havalandırılan kısımdır. Ayrıyeten pişen yemekler ve çaydanlığın buharıyla nem oranı daima yüksek kalır. Bu yüzden mutfaklar bilhassa kışın bitkiler için ülkü ortamlardır. Nem oranı yüksek olacağı için çamaşır asılan bir oda da bitkiler için bulunmaz bir nimettir.

‘SAKSI TABANINA ÇAKIL TAŞI KOYUN’
Sezen Ölçer, botanikçi (Instagram: @littlemisskaktus)

Bitkilerimizin toprak değişimini mevsim geçişlerinde yapmalıyız. Toprağı ise, bitkimizin dış yer bitkisi mi iç yer bitkisi mi olduğunu göz önünde bulundurarak seçmeliyiz. Dış yer bitkileri için seralarda yahut büyük marketlerde bulabileceğiniz dış yer toprağını; iç yer bitkileri içinse torflu toprak seçmenizi öneririm. Bilhassa iç yerde, bitkinizi saksıya dikmeden evvel toprağı biraz ponza taşı ile karıştırmanızı tavsiye ederim. Bunun için 1/3 iyi bir orandır. Yani 3 ölçü toprağa 1 ölçü ponza ek edebilirsiniz. Ayrıyeten toprağınızı biraz kokopit ve perlit ekleyerek de zenginleştirebilirsiniz. Bitkinizi saksıya dikmeden evvel saksının tabanına biraz çakıl taşı koyup o denli dikerseniz, sulama yanılgılarından kaynaklanabilecek muhtemel kök çürümelerini önleyecek kolay bir drenaj yapmış olursunuz.

SIKINTILARA TAHLİLLER…

Mantar sorunu varsa; mantarın en büyük sebebi çok nemdir. Mantar çok sulama kaynaklıysa sulama azaltılmalı ve bitki daha aydınlık bir ortama alınmalıdır. Bitkideki mantar, toprağa da geçmiş olabileceği için toprak da değiştirilmelidir. Bunlardan sonra mantar sorunu devam ediyorsa o vakit zirai ilaçlama yapılabilir.

Bitlendiyse; arap sabunu yahut sirkeli suyla bitkinizi yıkayabilirsiniz.

Büyümüyorsa; saksınız büyük gelmiş olabilir. Saksılar bitkiden bir uzunluk büyük ve çapta olmalıdır, aksi takdirde bitkiniz evvel saksıyı doldurmak için gücünü köklerine verecek, bu sebeple dikey büyüme çok geç olacaktır.

Soluk görünüyorsa, sarardıysa; bu üslup sorunlar çoklukla sulama kusurlarından kaynaklanır. Çok sulamadan kaçınmak için sulama öncesi sırf üst toprağı değil; parmağınızı yavaşça batırarak alt toprağı da denetim etmelisiniz. Zira üst toprağın kuru olması bitkinizin sulama vaktinin geldiğini göstermez. Şayet alt toprak da kuruysa bitkinizi sulayabilirsiniz. Çok sıcak havalardaysa sulamaya ek olarak spreyle su püskürtebilir yahut yaprakları nemli bir bezle silebilirsiniz.

‘HAVA EKSİ DERECEYE NİYET SARIN’
Cansu Canlılar, bitki bakım uzmanı (Instagram: @kedisideli)

Sarmaşıklar, kasımpatı, kardelen ve nergis bu havalara ahenk sağlayan bitkilerdir… Kapalı bir balkonunuz varsa kaktüs ve sukulentlerinizi balkonda tutabilirsiniz. Havanın eksi derecelere düştüğü durumlarda yalnızca hassas olanları değil tüm bitkileri sarmak işe yarayabilir. Güneş alan konutlarda devetabanı (Monstera deliciosa) ve müzikçi devetabanı (Monstera monkey mask) üzere bitkiler, daha az güneş alan ancak aydınlık olan evlerdeyse kılıç (sanseveria), yukka ve areka üzere bitkileri yetiştirebiliriz. Tropik bitkileri birbirine yaklaştırırsanız ortamda daha fazla nem oluşturmuş olursunuz. Böylelikle bitkiler birbirine dayanak olarak kışı rahat geçirir.

Hürriyet